İran ve üç Avrupa ülkesi (E3) arasında İstanbul'da yapılan nükleer görüşmeler sona erdi. Görüşmelere İran'ı Dışişleri Bakan Yardımcıları Mecid Taht Revançi ve Kazım Garibabadi temsil etti. Toplantının ardından bir basın açıklaması yapılmadı ancak İranlı yetkili Kazım Garibabadi, X platformundan bir açıklama yaptı. Açıklamada, İran nükleer programı ve yaptırımların kaldırılması konularının ele alındığı belirtildi. Her iki taraf da diplomasiyi sürdürme ve en iyi şekilde kullanma konusunda kararlı olduklarını ifade etti. Gerekli görülmesi durumunda görüşmelerin devam edeceği belirtildi.

Görüşmelerin Arka Planı

Görüşmeler, 2015 yılında imzalanan ve daha sonra ABD tarafından terk edilen İran nükleer anlaşması (JCPOA) çerçevesinde gerçekleştirildi. Anlaşmanın yeniden canlandırılması için devam eden dolaylı görüşmeler ABD ile İran arasında, ancak Avrupa ülkeleri de önemli bir rol oynuyor. Mayıs ayında Roma'da planlanan bir görüşme, ABD-İran müzakerelerinin ertelenmesi nedeniyle iptal edilmişti. Bu durum, taraflar arasındaki güvensizliği ve anlaşmanın geleceği konusunda belirsizliği artırdı. Özellikle İran, Avrupa ülkelerinin "tetik mekanizması" olarak adlandırılan ve BM yaptırımlarının yeniden uygulanmasını sağlayabilecek bir maddeyi kullanmasından endişe duyuyor.

Tetik Mekanizmasının Tehlikesi

Bu mekanizmanın 18 Ekim'de süresi sona eriyor. İran'ın nükleer programı ile ilgili bir çözüm üretilemezse, Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce mekanizmayı işletebileceği düşünülüyor. İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, bu mekanizmanın kötüye kullanılmasının Avrupa'nın anlaşmadaki rolünün sonu olacağı ve gerginliği tırmanabileceği uyarısında bulundu. Bu durum, görüşmelerin hassasiyetini ve önemini vurguluyor. İran, Avrupa ülkelerinin bu konuda daha yapıcı bir rol üstlenmesini ve uzlaşmacı bir tutum sergilemesini bekliyor.

Görüşmelerin Sonucu ve Geleceği

İstanbul'daki görüşmelerin somut bir sonuç üretmediği gözüküyor. Ancak, diplomatik çabaların devam edeceği ve tarafların iletişim halinde kalacağı belirtildi. Görüşmelerin geleceği, ABD ve İran arasındaki müzakerelerin seyrine ve Avrupa ülkelerinin "tetik mekanizması" konusundaki tutumuna bağlı olarak değişecek. Tüm tarafların anlaşmanın yeniden canlandırılması için siyasi irade göstermesi ve pratik adımlar atması gerekiyor. Aksi halde, bölgesel istikrar için ciddi riskler oluşabilir. Bu durum, nükleer silahsızlanma konusunda uluslararası çabaların önemini bir kez daha ortaya koyuyor.